انتخاب بنزین مناسب برای خودرو، مهمتر از مقداری است که تصور میکنید. این انتخاب، به طور مستقیم بر کارکرد خودرو، عمر قطعات آن و حتی هزینهای که برای بنزین میپردازید، تأثیر میگذارد. در ایران، دو نوع بنزین وجود دارد: بنزین معمولی و سوپر! بسیاری از رانندگان، تفاوت بنزین سوپر و معمولی و اینکه کدامیک برای خودروی آنها بهتر است را نمیدانند.
این مقاله دقیقاً برای جوابدادن به همین پرسشها نوشته شده است. در این توضیحات بهصورت ساده و روشن، تفاوت بنزین سوپر و معمولی را بررسی کنیم و توضیح میدهیم هر کدام از آنها چه مزیتها و معایبی دارند. در انتها نیز، به شما کمک خواهیم کرد با درنظرگرفتن تمام جوانب، بهترین بنزین را برای خودروی خود انتخاب کنید.
تفاوت بنزین سوپر و معمولی؛ از عدد اکتان تا قیمت
در قلب تفاوت بنزین سوپر و معمولی، مفهومی به نام عدد اکتان قرار دارد. این شاخص کلیدی، بهعنوان مهمترین تفاوتهای این دو نوع سوخت، نقش تعیینکنندهای در عملکرد و کارایی خودرو ایفا میکند. اما این عدد اکتان دقیقاً چیست و چه تأثیری بر خودروی ما میگذارد؟
۱) عدد اکتان بنزین: معیاری برای سنجش پایداری سوخت
به زبان ساده، عدد اکتان نشاندهندهی میزان مقاومت بنزین در برابر پدیدهای مخرب به نام خودسوزی یا کوبش موتور است. در موتور خودروی شما، مخلوط هوا و بنزین باید در زمان مشخص و تحت شرایط معینی مشتعل شود تا نیروی لازم برای حرکت خودرو تولید گردد. اگر بنزین به دلایلی زودتر از موعد و بهصورت ناگهانی در سیلندر منفجر شود، پدیدهای به نام ناکینگ رخ میدهد که صدای تقتق مانندی را ایجاد کرده و بهمرورزمان، آسیبهای جدی به موتور وارد میسازد.
اینجاست که عدد اکتان بهعنوان یک ناجی وارد عمل میشود. بنزین سوپر، با عدد اکتان بالاتر (بین ۹۵ تا ۹۷)، مقاومت بسیار بیشتری در برابر خودسوزی از خود نشان میدهد. به این معنی که در موتورهای با تراکم بالا (موتورهایی که نسبت فشردهسازی مخلوط هوا و بنزین در آنها بیشتر است و معمولاً در خودروهای مدرنتر و با عملکرد بالاتر یافت میشوند)، بنزین سوپر بهمراتب پایدارتر عمل کرده و از بروز کوبش موتور جلوگیری میکند.
در مقابل، بنزین معمولی با عدد اکتان پایینتر (حدود ۸۷)، برای موتورهایی با تراکم پایینتر طراحی شده و در موتورهای با تراکم بالا، احتمال بروز خودسوزی و کوبش موتور در آن بیشتر است و در چنین شرایطی، خرید اکتان بوستر و استفاده از آن میتواند راهکاری مؤثر برای جلوگیری از آسیب های جدی و حفظ عملکرد بهینه موتور باشد.
۲) بنزین سوپر و افزودنیهای پاککننده: یک تفاوت پنهان!
سوختن بنزین، بهمرورزمان باعث ایجاد رسوبات و آلودگی در بخشهای مختلف موتور شود. این رسوبات، بهویژه در سیستم سوخترسانی و انژکتورها، به شکل قابلتوجهی عملکرد موتور را مختل میکنند.
بهعنوان یک سوختِ ممتاز، فرمولاسیون بنزین سوپر، در کنار اکتان بالاتر، دارای افزودنیهای ضد رسوب و تمیزکننده انژکتور نیز هست. این در حالی است که بنزین معمولی، معمولاً فاقد این افزودنیهای مفید است؛ به همین یک گزینه اقتصادی و با قیمت پایینتر محسوب میشود.

۳) مسئولیتپذیری در قبال محیطزیست: بنزین سوپر یا معمولی؟
ساختار بنزین سوپر، باعث سوختن کاملتر و بهتر آن در موتور میشود. این مسئله باعث میشود میزان تولید آلایندههای خطرناکی مانند هیدروکربنهای نسوخته و اکسیدهای نیتروژن، تا حدود ۱۵% کمتر از بنزین معمولی باشد که در مقیاس بزرگ بسیار قابلتوجه است.
۴) بهای بیشتر برای کیفیت برتر: تفاوت قیمت بنزین سوپر و معمولی
بنزین سوپر گرانتر از بنزین معمولی است. دلیل این تفاوت قیمت در فرایند پالایش پیچیدهتر و افزودنیهای خاص پنهان شده است. برای تولید بنزین سوپر با عدد اکتان بالا، پالایشگاهها مراحل پیچیدهتر و پرهزینهتری را طی میکنند و از مواد افزودنی ویژهای استفاده میکنند که به طور خاص برای بالابردن عدد اکتان و بهبود کیفیت سوخت طراحی شدهاند.
به همین دلیل، به طور معمول قیمت بنزین سوپر در جایگاههای سوخت، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از بنزین معمولی است. این تفاوت قیمت، در واقع بهای پرداختی برای کیفیت بالاتر و عملکرد بهینهتر موتور خودرو است.
ویژگی | بنزین سوپر | بنزین معمولی |
عدد اکتان | 95 | 87 |
ترکیبات پاککننده | دارد | ندارد |
آلودگی محیطزیست | کمتر | نسبتا زیاد |
قیمت | 20 تا 30 درصد گرانتر از بنزین معمولی | ارزانتر از بنزین سوپر |
کدام بنزین برای خودروی شما مناسب است؟ سوپر یا معمولی؟
انتخاب درست بنزین، نهتنها به حفظ سلامت و افزایش طول عمر موتور خودروی شما کمک میکند، بلکه در بهبود عملکرد، کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندگیها هم نقش مهمی بازی میکند. باتوجه به تفاوت بنزین سوپر و معمولی، چهطور بنزین مناسب خودرو را تشخیص دهیم؟ در این بخش یک راهنمای کاربردی را برای انتخاب بنزین مناسب ارائه میکنیم.
۱) مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو
سادهترین، مطمئنترین و درعینحال مهمترین گام برای انتخاب بنزین مناسب، مطالعهی دفترچه راهنمای خودرو است. شرکت تولیدی با انجام آزمایشها و بررسیهای دقیق، نوع بنزین سازگار با موتور خودروی شما را مشخص و این اطلاعات حیاتی را در دفترچه راهنمای خودرو درج میکنند.
به طور معمول، توصیههای کارخانههای خودروسازی در این زمینه، بسیار واضح و شفاف هستند. برای مثال: «بنزین پیشنهادی: بنزین سوپر با اکتان ۹۵ و بالاتر» این عبارت، بهوضوح میگوید خودرو به بنزین سوپر نیاز دارد.

۲) درنظرگرفتن عوامل مؤثر
هرچند دفترچه راهنمای خودرو، بهترین مرجع برای انتخاب بنزین است، اما در شرایط خاص، ممکن است لازم باشد عوامل مؤثر دیگری را نیز در نظر بگیرید.
برای مثال ارتفاع از سطح دریا، یکی از عوامل محیطی تأثیرگذار بر انتخاب بنزین است. در مناطق مرتفع که فشار هوا پایینتر است، احتمال بروز پدیده ناک (ضربه) در موتور کمتر میشود. به همین دلیل، در این مناطق، ممکن است نیاز به بنزین سوپر در برخی از خودروها کاهش یابد. البته توصیه کارخانه سازنده همچنان تعیینکننده است.
رانندگی تهاجمی و با دور موتور بالا، فشار بیشتری را به موتور خودرو وارد میکند و دمای محفظه احتراق را افزایش میدهد. در این شرایط، استفاده از بنزین سوپر که پایداری حرارتی بالاتری دارد، میتواند از ضربه و آسیب به موتور جلوگیری کند.
۳) دقت به عملکرد خودرو
در نهایت، اگر همچنان در انتخاب بنزین مناسب برای خودروی خود مردد هستید، میتوانید از روش آزمایش عملی استفاده کنید. این روش، بهویژه زمانی کارآمد است که دفترچه راهنمای خودرو در دسترس نباشد یا توصیه مشخصی در آن ذکر نشده باشد. برای انجام این آزمایش، کافی است چند باک بنزین معمولی و چند باک بنزین سوپر بهصورت متوالی در خودروی خود استفاده کنید و به عملکرد موتور و واکنشهای خودرو در شرایط مختلف توجه نمایید.
به دنبال نشانههایی باشید که در بخش قبلی به آنها اشاره شد: صدای ناک، ریپزدن موتور، کاهش شتاب و…
اگر پس از استفاده از بنزین معمولی، هر یک از این نشانهها را مشاهده کردید، بهاحتمال زیاد خودروی شما به بنزین سوپر نیاز دارد. در این صورت، توصیه میشود به طور دائم از بنزین سوپر استفاده نمایید و عملکرد خودرو را بهدقت زیر نظر داشته باشید.

چگونه بنزین سوپر را از بنزین معمولی تشخیص بدهیم؟
در جایگاههای سوخت، تشخیص بنزین سوپر از معمولی کار زیاد سختی نیست. پمپهای بنزین سوپر معمولاً با رنگ سبز یا برچسب نوشته «سوپر» بهوضوح مشخص میشود؛ بنابراین، پیش از سوختگیری، به رنگ و برچسب پمپ دقت کنید تا نوع بنزین مورد نظر خود را بهدرستی انتخاب نمایید.
بااینوجود شاید همیشه به بنزین سوپر دسترسی نداشته باشیم. در چنین شرایطی خرید انواع مکمل سوخت میتواند راهگشا باشد. مکمل سوخت با افزودن ترکیباتی مانند منگنز، MTBE، MMT و… عدد اکتان بنزین معمولی را به بنزین سوپر نزدیک میکنند. همچنین برخی از آنها دارای ترکیبات تمیزکننده هستند.
باتوجهبه نیاز بسیاری از اتومبیلهای جدید به این نوع بنزین و کاهش توزیع بنزین سوپر در کشور، در چسب جت انواع مکمل سوخت و اکتان بوستر را با قیمت رقابتی و ارسال سریع به سراسر کشور ارائه میکند.
سؤالات پرتکرار
۱) اصلیترین تفاوت بنزین سوپر و بنزین معمولی چیست؟
تفاوت اصلی آنها در عدد اکتان است. بنزین سوپر عدد اکتان بالاتری دارد.
۲) عدد اکتان بنزین معمولی و بنزین سوپر چند است؟
در ایران عدد اکتان بنزین سوپر ۹۵ و اکتان بنزین معمولی ۸۷ است. این اعداد در کشورهای مختلف اندکی متفاوت است.
۳) مزایای بنزین سوپر چیست؟
در خودروهایی که به این سوخت نیاز دارند، باعث افزایش قدرت و شتاب، کاهش مصرف، جلوگیری از ناکزدن، حفاظت از موتور و کاهش آلودگی هوا میشود.
۴) آیا بنزین سوپر برای همهی خودروها مناسب است؟
خیر! بنزین سوپر برای خودروهایی که نیازی به آن ندارند، بهبود قابلتوجهی ایجاد نمیکند و فقط هزینهی اضافی ایجاد میکند. برای اطلاع از سوخت مناسب برای خودرو به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید.