خوشبوکننده ها
در محیط‌هایی مثل موتور خودرو، ماشین‌آلات صنعتی و اتصالات لوله‌کشی صنعتی که لرزش و تغییرات دما وجود دارد، شل‌شدن پیچ و مهره‌ها یک اتفاق رایج است. این مسئله باعث خوردگی قطعات، نشت مایعات و… می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاقات باید از چسب رزوه (Threadlocker) استفاده کرد.به همین دلیل، خرید چسب رزوه مناسب اهمیت زیادی در افزایش دوام و ایمنی اتصالات دارد.
این چسب خاص با قرارگرفتن در بین رزوهها و دندانه‌های پیچ‌ومهره از باز شدن ناخواسته آنها جلوگیری می‌کند. در این مقاله ضمن معرفی کامل چسب رزوه، با نحوه عملکرد و استفاده از آن آشنا می‌شویم. سپس کاربردهای اصلی این چسب را در صنایع مختلف بررسی می‌کنیم.
چسب رزوه چیست؟
چسب رزوه نوعی چسب آناروبیک است؛ یعنی در نبود هوا فعال می‌شوند. به‌محض بسته‌شدن پیچ‌ومهره و رسیدن به فضای بدون اکسیژن بین رزوهها، واکنش شیمیایی شروع و کم‌کم سخت می‌شود.
مولکول‌های چسب در شکافهای میکروسکوپی رزوه نفوذ و بعد از سفت‌شدن، یک «کلاف محکم» اطراف رزوه را احاطه می‌کنند. این مسئله از باز شدن ناخواسته اتصال جلوگیری می‌کند و مانع هرز چرخیدن پیچ بر اثر لرزش یا ضربه می‌شود.
به‌علاوه، این چسب‌ها به‌عنوان درزبند از نفوذ آب و بخار هم جلوگیری می‌کنند. با داشتن این ویژگی‌ها، چسب رزوه یک راه‌حل کم‌هزینه، سریع و مطمئن برای اتصالاتی است که قرار است تا سال‌ها بدون هیچ نگرانی سر جای خود باقی بمانند.
مزایا و کاربردهای چسب رزوه چیست؟
چسب رزوه یا تردلاک فقط یک ماده پرکننده نیست؛ بلکه ابزاری کلیدی برای تضمین ایمنی و دوام اتصالات در صنایع مختلف است. این چسب ویژگی‌های زیر را به همراه می‌آورد:
۱) افزایش پایداری و ایمنی اتصالات
به کمک چسب رزوه، خطر شل‌شدن پیچ‌ها در اثر ارتعاش ماشین‌آلات سنگین یا تکان‌های ناگهانی به حداقل می‌رسد. این موضوع در خطوط تولید، تجهیزات معدن و خودروسازی که کوچک‌ترین لرزش می‌تواند به قطعات آسیب برساند، اهمیت زیادی دارد.
۲) آب‌بندی مطمئن لوله‌کشی و تأسیسات
در سیستم‌های انتقال آب، گاز یا روغن تحت‌فشار، نفوذ مایعات و گازها از میان پیچ و مهره‌ها می‌تواند باعث خطرات گوناگون و ضرر مالی شود. در چنین شرایطی چسب رزوه در کنار ایجاد اتصال مکانیکی محکم، نقش آب‌بند را هم بازی و از نشت سیالات جلوگیری می‌کند.
۳) حفظ ثبات در قطعات الکترونیکی
پیچ‌های ظریف بردهای مدارچاپی یا قطعات حساس الکترونیکی که در معرض حرارت و لرزش محیطی قرار دارند، با یک قطره چسب رزوه کامل ثابت و استوار می‌شوند. این کار از قطع و وصل غیرمنتظره و ناخواسته مدارهای الکتریکی جلوگیری می‌کند و عمر مفید دستگاه‌ها را افزایش می‌دهد.
۴) بازسازی سریع رزوه‌های آسیب‌دیده
زمانی که رزوه‌های پیچ یا مهره به دلیل فرسودگی یا زنگ‌زدگی کارایی خود را از دست می‌دهند، چسب رزوه در بسیاری از موارد می‌تواند سطح مورد نظر را بازسازی کند. در نتیجه بدون ایجاد نیاز به تعویض قطعه، امکان بسته‌شدن اتصالات را فراهم می‌کند.
۵) صرفه‌جویی در هزینه و زمان تعمیرات
استفاده از چسب رزوه باعث کاهش نیاز به بازدید مکرر و تنظیم مجدد پیچ‌ها به‌ویژه در تجهیزات حساس صنعتی و کارخانه‌ها می‌شود. به‌این‌ترتیب، هم از هزینه نیروی انسانی کاسته می‌شود و هم زمان توقف خطوط تولید و تعمیرات به حداقل می‌رسد.
در مجموع، این چسب یک راه‌حل ساده، کم‌هزینه و مؤثر برای مقاومت در برابر لرزش، نشت سیالات و فرسودگی رزوهها است. با انتخاب نوع مناسب و رعایت یک سری نکات در هنگام استفاده، می‌توان تا سال‌ها، از دوام اتصالات اطمینان داشت.
انواع چسب رزوه چیست؟
در بازار انواع متنوعی از چسب‌های رزوه وجود دارند که هر کدام از آنها با ویژگی‌ها و کاربری‌های خاص خود، به نیازهای گوناگون صنعت، تأسیسات و تجهیزات دقیق پاسخ می‌دهند. در ادامه، با دسته‌بندی‌های اصلی این چسب‌ها و مشخصات کلیدی هر گروه آشنا می‌شویم.
۱) چسب رزوه لاکتایت (Loctite)
شرکت هنکل (Henkel) مجموعه‌ای از چسب‌های رزوه را تحت برند Loctite تولید می‌کند که از شناخته‌شده‌ترین آنها می‌توان به مدل‌های Loctite 243 و *Loctite 270 اشاره کرد.
Loctite 243 یک چسب با مقاومت متوسط است که پس از خشک‌شدن امکان جداسازی پیچ‌ومهره با ابزار دستی را می‌دهد. این محصول روی بیشتر فلزات از جمله استیل، آلومینیوم و سطوح آبکاری شده، بدون نیاز به پرایمر قابل‌استفاده است و در مقابل روغن‌های سبک یا آلودگی جزئی نیز حساسیتی ندارد.
در مقابل سری Loctite 270 برای اتصالات دائمی و تحمل بارهای سنگین و لرزش شدید تولید می‌شود. پس از سفت کامل، پیوندی سخت و دائمی ایجاد می‌کند که برای قطعات حساس صنعت خودروسازی، دستگاه‌های سنگین و پمپ‌ها بسیار مناسب و کاربردی است.
۲) چسب رزوه فورس (EMS FORCE)
چسب‌های سری TL-63 و TL-70 از برند EMS FORCE در گروه‌بندی چسب‌های با استحکام بالا قرار می‌گیرند. این محصولات دارای ویژگی‌ها و خصوصیات زیر هستند:
· مقاومت عالی در برابر لرزش و شوک
· عملکرد مطلوب در دماهای بالا و تحمل آلودگی‌های جزئی روغنی
· مناسب برای کاربردهای صنعتی سنگین مانند اتصالات موتور، گیربکس و ماشین‌آلات بزرگ.
۳) چسب ترمیم رزوه (Thread Repair)
کیت‌های Form‑A‑Thread مانند Loctite 236382 از شرکت هنکل یک نوع رزین اپوکسی رقیق را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. با تزریق این ماده در رزوه‌های ساییده یا خراب شکافهای ایجاد شده، پر می‌شوند و بعد از سخت‌شدن، سطحی سخت و نزدیک به قطر اولیه رزوه ایجاد می‌شود. در نتیجه نیازی به تعویض قطعه یا ماشین‌کاری مجدد نیست و تعمیرات به‌سرعت و با هزینه بسیار کم‌تر انجام می‌شود.
۴) چسب آب‌بندی رزوه (Thread Sealant)
چسب‌های سری SWAK از برند Swagelok نوعی چسب آناروبیک دارای پی‌تی‌اف‌ای (PTFE) هستند که برای آب‌بندی اتصالات لوله‌ها طراحی و تولید شده‌اند. آنها مانند دیگر چسب‌های آناروبیک در غیاب هوا پلیمری می‌شوند و از نشت مایعات و گازها جلوگیری می‌کنند.
این نوع چسب‌های رزوه یا تردلاک، مقاومت بسیار زیادی در برابر خوردگی، تغییرات دما و ارتعاش را نشان می‌دهند و می‌توان از آنها به‌عنوان جایگزین مناسبی برای نوارتفلون یا خمیرهای سنتی استفاده کرد.
۵) چسب رزوه کوچک (Low‑Strength)
چسب‌هایی مانند Loctite 222، نوعی چسب با مقاومت کم هستند که برای پیچ‌های کوچک (قطر زیر ۶.۳۵ میلی‌متر) به‌ویژه در تجهیزات ظریف الکترونیکی و پزشکی مناسب هستند.
این چسب پس از پخت (سخت‌شدن)، پیچ‌های حساس بردهای مدارچاپی، دوربین‌ها و انواع سنسورها را ثابت نگه می‌دارد؛ اما در مواقع لزوم با ابزار دستی، به‌راحتی جدا می‌شود.
با انتخاب هر یک از انواع فوق و رعایت نکاتی مانند پاک‌سازی رزوه از روغن و گردوغبار و اعمال گشتاور مناسب، می‌توانید اتصالاتی بادوام و ایمن داشته باشید.
نحوهٔ مصرف چسب قفل رزوه
برای دستیابی به بهترین عملکرد این نوع چسب و اطمینان از دوام طولانی، باید مراحل زیر را دنبال کرد:
۱) تمیزکردن سطوح
ابتدا رزوه‌های پیچ‌ومهره را با پنبه یا دستمال آغشته به الکل ایزوپروپیل یا تمیزکننده‌ی مناسب دیگری تمیز کنید تا روغن، چربی و ذرات گردوغبار کاملاً پاک شوند.
باقیمانده‌ی حلال می‌تواند گیرش چسب را دچار مشکل کند به همین دلیل بعد از پاک‌سازی، اجازه دهید سطح حداقل ۲-۳ دقیقه در هوای آزاد خشک شود.
۲) اعمال چسب
مقدار کمی از چسب را مستقیماً بر روی رزوه‌های خارجی پیچ بریزید. نیازی نیست رزوهها را کاملاً بپوشانید؛ قطره‌ای معادل نوک سنجاق کافی است تا بعد از بستن مهره، چسب در تمام شیارها پخش شود.
به یاد داشته باشید آن مقدار از چسب که در معرض هوا باشد خشک نخواهد شد.
۳) بستن و توزیع یکنواخت
مهره را با گشتاور (نیرو) مناسب ببندید تا چسب به‌صورت یکنواخت در میان شکاف‌ها پخش شده و واکنش آناروبیک شروع شود.
اگر مهره را بیش از حد سفت کنید، ممکن است مسیر نفوذ چسب به میان شکافهای رزوه بسته شود و نتیجه‌ی مطلوب به دست نیاید.
۴) انتظار برای خشک‌شدن و پخت کامل چسب
گیرش اولیه معمولاً بین ۵ تا ۱۵ دقیقه انجام می‌شود و در طی این مدت اتصال تا حدودی سفت و ثابت می‌شود. برای رسیدن به حداکثر استحکام، باید حداقل ۲۴ ساعت صبر کنید. در دماهای پایین، ممکن است زمان پخت افزایش پیدا کند.
رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با چسب تردلاک
در زمان استفاده از چسب رزوه برای پیشگیری از خطرات احتمالی، نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:
- حتماً از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید تا از تماس مستقیم با چشم و پوست جلوگیری شود.
- در محیط بسته از روشن بودن تهویه‌مطبوع یا هواکش برای خروج بخار حلال‌ها ضروری است.
- چسب‌ها و حلال‌ها قابل‌اشتعال هستند؛ آنها را دور از منابع حرارتی نگهداری کنید.
- محصولات شیمیایی از جمله انواع چسب‌ها را در محل امن و دور از دسترس کودکان قرار دهید.
با رعایت دقیق این دستورالعمل‌ها، علاوه بر نگه‌داشتن دوام و ایمنی اتصالات، خطرات ناشی از استفاده نادرست نیز به حداقل خواهد رسید.
انتخاب و خرید چسب رزوه مناسب
در این مقاله چسب رزوه را معرفی کردیم به‌صورت کامل توضیح دادیم که چرا استفاده از آن در اتصالات پیچ‌ومهره اهمیت دارد. همچنین با معرفی انواع مختلف آن نشان دادیم که انتخاب درست، نقش مهمی در افزایش ایمنی و پایداری اتصال دارد. انتخاب صحیح بین چسب‌های با مقاومت متوسط یا بالا باید بر اساس نوع کاربرد، میزان لرزش، فشار کاری و همچنین نیاز یا عدم نیاز به بازکردن اتصال در آینده انجام شود.
اگر قصد خرید چسب رزوه را دارید ما در چسب جت امکان سفارش آنلاین با قیمت کاملاً رقابتی و امکان ارسال فوری به سراسر کشور را فراهم کرده‌ایم.
سؤالات پرتکرار
۱) چسب قفل رزوه چیست؟
نوعی چسب آناروبیک است که پس از خشک‌شدن در میان رزوهها، از شل‌شدن اتصالات پیچ‌ومهره جلوگیری می‌کند.
۲) چسب رزوه قوی چه تفاوتی با چسب‌های معمولی دارد؟
چسب رزوه قوی مقاومت مکانیکی و حرارتی بسیار بالایی دارد و تنها با حرارت زیاد یا ابزار ویژه جدا می‌شود.
۳) آیا می‌توان از چسب رزوه در شرایط مرطوب استفاده کرد؟
بله انواع چسب آب‌بندی رزوه مخصوص شرایط مرطوب و فشار بالا در دسترس هستند.
